داستان اختلاف دو هوو در قرآن

در آیه 3 سوره‌ی تحریم به این موضوع اشاره شده که آن را از تفسیر نمونه بیان می‌کنیم:

پیامبر ص گاه که نزد" زینب بنت جحش" (یکى از همسرانش) مى‏رفت زینب او را نگاه مى‏داشت و از عسلى که تهیه کرده بود خدمت پیامبر ص مى‏آورد، این سخن به گوش" عایشه" رسید، و بر او گران آمد، مى‏گوید: من با" حفصه" (یکى دیگر از همسران پیامبر ص) قرار گذاشتیم که هر وقت پیامبر ص نزد یکى از ما آمد فورا بگوئیم آیا صمغ" مغافیر" خورده‏اى؟! (" مغافیر" صمغى بود که یکى از درختان حجاز به نام" عرفط" (بر وزن هرمز) تراوش مى‏کرد و بوى نامناسبى داشت) و پیامبر ص مقید بود که هرگز بوى نامناسبى از دهان یا لباسش شنیده نشود بلکه به عکس اصرار داشت همیشه خوشبو و معطر باشد! به این ترتیب روزى پیامبر ص نزد" حفصه" آمد، او این سخن را به پیامبر ص گفت، حضرت فرمود: من" مغافیر" نخورده‏ام، بلکه عسلى نزد زینب بنت جحش نوشیدم، و من سوگند یاد مى‏کنم که دیگر از آن عسل ننوشم (نکند زنبور آن عسل روى گیاه نامناسبى و احتمالا مغافیر نشسته باشد) ولى این سخن را به کسى مگو (مبادا به گوش مردم برسد، و به گویند چرا پیامبرغذاى حلالى را بر خود تحریم کرده؟ و یا از کار پیامبر در این مورد و یا مشابه آن تبعیت کنند، و یا به گوش زینب برسد و او دل‏شکسته شود).

ولى سرانجام او این راز را افشا کرد، و بعدا معلوم شد اصل این قضیه توطئه‏اى بوده است، پیامبر ص سخت ناراحت شد و آیات فوق نازل گشت و ماجرا را چنان پایان داد که دیگر این گونه کارها در درون خانه پیامبر ص تکرار نشود)

در بعضى از روایات نیز آمده است که پیامبر ص بعد از این ماجرا یک ماه از همسران خود کناره‏گیرى کرد و حتى شایعه تصمیم آن حضرت ص نسبت به طلاق آنها منتشر شد، به طورى که سخت به وحشت افتادند و از کار خود پشیمان شدند.

*** تفسیر: سرزنش شدید نسبت به بعضى از همسران پیامبر (ص)

بدون شک مرد بزرگى همچون پیغمبر اسلام ص تنها به خودش تعلق ندارد، بلکه به تمام جامعه اسلامى و عالم بشریت متعلق است، بنا بر این اگر در داخل خانه او توطئه‏هایى بر ضد وى، هر چند به ظاهر کوچک و ناچیز، انجام گیرد نباید به سادگى از کنار آن گذشت، حیثیت او نباید نعوذ باللَّه بازیچه دست این و آن گردد، و اگر چنین برنامه‏اى پیش آید باید با قاطعیت با آن‏ برخورد کرد.

آیات فوق در حقیقت قاطعیتى است از سوى خداوند بزرگ در برابر چنین حادثه‏اى، و براى حفظ حیثیت پیامبرش.

نخست روى سخن را به خود پیامبر ص کرده مى‏گوید:" اى پیامبر! چرا چیزى را که خدا بر تو حلال کرده به خاطر جلب رضایت همسرانت بر خود تحریم مى‏کنى"؟! (یا أَیُّهَا النَّبِیُّ لِمَ تُحَرِّمُ ما أَحَلَّ اللَّهُ لَکَ تَبْتَغِی مَرْضاتَ أَزْواجِکَ‏).

معلوم است که این تحریم، تحریم شرعى نبود، بلکه به طورى که از آیات بعد استفاده مى‏شود سوگندى از ناحیه پیامبر ص یاد شده بود و مى‏دانیم که قسم خوردن بر ترک بعضى از مباحات گناهى ندارد.

بنا بر این جمله" لِمَ تُحَرِّمُ‏" (چرا بر خود تحریم مى‏کنى؟) به عنوان عتاب و سرزنش نیست بلکه نوعى دلسوزى و شفقت است.

درست مثل این که ما به کسى که زحمت زیاد براى تحصیل درآمد مى‏کشد و خود از آن بهره چندانى نمى‏گیرد، مى‏گوئیم چرا اینقدر به خود زحمت مى‏دهى، و از نتیجه این زحمت بهره نمى‏گیرى؟.

سپس در پایان آیه مى‏افزاید:" خداوند غفور و رحیم است" (وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ‏).

این عفو و رحمت نسبت به همسرانى است که موجبات آن حادثه را فراهم کردند که اگر راستى توبه کنند مشمول آن خواهند بود، یا اشاره به این است که اولى این بود که پیامبر ص چنین سوگندى یاد نمى‏کرد کارى که احتمالا موجب جرأت و جسارت بعضى از همسران حضرت ص مى‏شد.